مخاطبه با قرآن (١١)
‎وَمَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ

قرآن در تعاليم خود به ما نشان مى دهد كه اوضاع جهان گاهى برعكس آن چيزى ست كه ما فكر و محاسبه مى كنيم و انتظار داريم!
كسى كه معيشتش سخت است انفاق بيشترى بكند. ما فكر مى كنيم كسى كه معيشتش سخت است، بايد حسابگرى بيشترى داشته باشد، اما قرآن به ما مى آموزد كه معكوس اين امر درست است. اين معكوس بودن در بسيارى از حالات و محاسبات و سنن اين جهان در جريان و حاكم بر اين جهان است.
قرآن كه آيينه ى جهان و چكيده ى هستى است و حقيقت هستى در آن متمركز شده است و آيينه اى ست كه به زبان ما نازل شده، به ما اين حركت معكوس و حسابهاى معكوس را نشان مى دهد. دليل تفاوت انتظار ما از حقيقت اين جهان و آن چيزى كه قرآن به ما نشان مى دهد، اين است كه ما به خويشتن نگاه متناهى و كوچك داريم و براى خود ظرف محدودى در نظر مى گيريم كه اين ظرف نه تنها بزرگ نمى شود، بلكه انتهاى حركت و توجه و خواست و زندگى ماست.
انسان محدودى كه مى خورد و مى آشامد، گاهى معنويتى به آن مى افزايد، گاهى كار خيرى و نمازى محدود...!
اما در حقيقت هستى كه عجين با حقيقت انسان است، ظرف نامتناهى انسان، تجلى پيدا مى كند و هر حركت ما بدليل اينكه اين ظرف را تحت الشعاع قرار مى دهد، نتايجى درست ضد انتظار ما دارد!
انسانيكه معيشتش سخت است وقتى انفاق مى كند ظرفش بزرگ مى شود و اين ظرف بزرگ در معيشت مادى و معنوى او آثارى دارد كه خلاف انتظار است.
اما ما اين ظرف و استعداد و توانايى نامتناهى كه در انسان وجود دارد را در نظر نمى گيريم و آن را محدود در نظر داريم؛ به همين سبب تنها چيزى كه در نظر مى گيريم رزق و معيشت است كه در اينجا فقط با صرفه جويى در ذهن ما بيشتر و بيشتر مى شود. در حاليكه حقيقت اين جهان با استعداد نامتناهى انسان عجين شده؛ اين جهان درست شده تا اين استعداد به نتيجه برسد.
آنهايى كه اين حقيقت را درك مى كنند، «يَتَفَكَّرونَ في خَلْقِ السَّمواتِ و الأَرْضِ، رَبّنا ما خَلَقْتَ هذا باطلاً»؛
اگر بنا بر اين بود كه هدف خلقت، خوردن و آشاميدن و زندگى كردن و اندكى معنويت باشد، اگر هر امر متناهى ولو امر معنوى هدف اين جهان بود، نياز به هبوط انسان به اين سرزمين سختيها نبود. آن عشقى كه قرار است ما به آن برسيم و آن مقام خليفه اللهى با توجه به استعداد بينهايت انسان بدست مى آيد و نه چيز ديگر. اين استعداد محاسبات جهان را دگرگون مى كند و ما چون آن نامحدود را نمى طلبيم و مى خواهيم خود را راحت كنيم، معكوس اين امر را انتظار داريم، و چون اين انتظار عكس را داريم، خويشتن نامتناهى مان را فراموش مى كنيم، و چون فراموش مى كنيم، حقيقت محاسبات اين جهان را از دست مى دهيم و قرآن به ما يادآورى مى كند؛
مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ