۱- به دنبال گفتگوها و برنامه‌های نظری و عملی فراوانی که داشتیم، اکنون آماده یک برنامه اجرائی کامل‌تری هستیم و ماه رمضان بهترین فرصت برای این کار است. شایسته است که در این ماه برای تبدیل تمام دانسته‌ها به یک برنامه عملی و اجرای درست و کامل آن، همت را بلند و عزم را جزم نمود.

۲- در تنظیم برنامه عملی برای خود، تمام تجربیات قبلی و راهنمایی‌هایی که در جلسات و گفتگوها بیان شده، مورد استفاده و دقت قرار می‌گیرد. لازم است به این نکته توجه شود که در اینجا برنامه‌های رویایی سنگینی که شکست آن بارها تجربه شده و چیزهایی از این قبیل نباید به بهانه رمضان و اهمیت آن بار دیگر مورد تجربه قرار گیرد. در واقع، "عمل‌گرائی، نگاه تعقلی، استفاده از تجربه‌های خود و دیگران و دید جامع و همه‌جانبه" است که باعث ضمانت اجرا و موفقیت برنامه‌ها خواهد بود.

۳- می‌توان و ضروری است که بین برنامه‌های مختلفی که قبل از رمضان بوده -مانند نگارش به مثابه سلوک- و نیز برنامه‌های رمضان -مانند مخاطبه با قران و احتمالاً برنامه روایت‌خوانی که در این رمضان آغاز خواهد شد- با این برنامه اجرایی رابطه متقابلی ایجاد کرد. این رابطه متقابل می‌تواند به شکل‌های گوناگونی باشد و دوستان می‌توانند با توجه به حالات و احتیاجات خود پیشنهاد دهند.

۴- حالات و مقتضیات هر فرد مختص خود اوست و نباید به برنامه‌های کلیشه‌ای و صُلب و سخت روی آورد که فرد را از مشاهده و برنامه‌ریزی مختص خود باز ‌دارد. خوب است که هر فرد چنان عادت به توجه و مشاهده خود داشته باشد که به تدریج در درک حالات و احتیاجات خود "صاحب استنباط" شده و از دستورالعمل‌های بیرونی به عنوان آموزش و کمک استفاده نماید.

۵- در عین توجه به مطلب بالا، می‌توان قواعد کلی برای این رمضان مشخص نمود که برای اکثر دوستان کارائی و ارزش کافی دارد و در عین‌توجه به حالات فردی و تکمیل برنامه بر آن اساس، از این قواعد کلی به عنوان جهت‌گیری کلان استفاده نموده و هدف‌گیری زندگی روحی و حرکت انسانی را به سوی این اهداف کلان تنظیم نمود.

۶- اولین مساله این است که از مجموعه گفتگوهای قبلی باید برای دوستان روشن شده باشد که هیچ هدف و نتیجه‌ای-در این مرحله-مهم‌تر از تمرکز وجود ندارد. روشن است که تمرکز در اینجا به معنی "عمیق وجودی" آن است و نه فقط به معنی "روانی و ذهنی". در این رابطه بحث‌های گوناگونی در اهمیت تمرکز و راهبردی بودن و آثار باور‌نکردنی آن بیان شده است که دوستان می‌توانند دو مرتبه به آن مراجعه نمایند.

۷- رمضان اگرچه ماه عبادت و قرائت و تذکر است اما بالاترین مصداق این‌ها همان خلوتی است که در این قالب‌ها می‌گنجد. همه این موارد باید محمل و چهارچوبی برای خلوت درست و نتیجه‌بخش انسان بشود و تمام مقدمات برای آن فراهم شده و همه موانع برداشته شود. هیچ مانع یا مشوقی برای انجام درست "خلوت عبادی و ذکری و تمرکزی" نباید دست کم گرفته شود، اگرچه در ظاهر بسیار کوچک و کم‌اهمیت باشد. برای فراهم شدن این موارد نیازمند برنامه روزانه صحیح و نتیجه‌بخش هستیم و نباید از آن غافل بمانیم.

۸- بعداز هدف‌گذاری کلان زندگی در رمضان-بند ششم-و جدا کردن موارد خاصی که به خلوت و تمرکز و تذکر اختصاص دارد-بند هفتم- می‌توان زندگی روانه را به صورت ساده در یک برنامه روشن مدیریت نمود:

۱-۸. آن بخش از زندگی روزانه که ضرورت‌های حیات انسان را تأمین می‌کند، باید بر همان گردش طبیعی خود پیش برود. معیار این ضرورت و گردش طبیعی عقل عادی و بسیط انسان است و نباید هیچ وسواس و شرط و مقدمه‌ای برای آن گذشت. می‌توان از هر کمک فکری و الگویی بهره برد به شرط ساده و در دسترس بودن اما نیاز به عقل پیچیده فلسفی و مطالعه کتب و مشاوره‌های طولانی و الگوگیری‌های زمینی و آسمانی و هر چیز سخت و طولانی و غیر قابل دسترس نیست. روشن است که سِیر طبیعی در هر شرایط به گونه‌ای است: فردی که مریضی سخت و لاعلاجی دارد، انسانی که در سخت‌ترین شرایط مالی قرار گرفته یا خانواده‌ای که دچار اختلافات عمیق گشته، هر کدام سِیر طبیعی متناسب خود را با این شرایط دارد و متفاوت از دیگرانی است که دچار این مشکلات نیست و همینطور ظرفیت‌های افراد و ابعاد و عوامل دیگر در تعیین سِیر عقلانی متناسب با هر فرد متفاوت است.

۲-۸. اما برای هر کسی بخشی از ظرفیت و توان و استعداد او فراتر از احتیاجات ضروری است و لازم است که بخشی از این ظرفیت اضافی، در اختیار اهداف انسانی و دینی قرار گرفته و از این نیرو و توان مازاد برای خدمت به خود و جامعه و نوع انسانی استفاده نماید. هرچه این نیروی مازاد بیشتر باشد مسئولیت فرد بیشتر است.

همانطور که در بخش قبلی گفته شد، روشن است که "عقلانیت روشن و در دسترس و الگوهای ساده و واضح" بهترین راهبر انسان در تعیین چگونگی ایفای این مسئولیت است و برای افراد مختلف "مصادیق متفاوت و متضادی" وجود دارد. در نهایت آنچه که در ایفای مسئولیت انسانی و دینی در این بخش بهترین راهبر و راهنماست، این "قاعده طلائی" است که "ما نیروی مازاد خود را باید در جهتی مصرف کنیم که دیگران را هرچه بیشتر از زندان محدودیت‌ها خارج کرده و آن‌ها را در جهت احیای انسانیت نامحدودی قرار دهیم که در وجود هر فرد زنده و قدرتمند است".

۹- وقتی که این سه بخش از زندگی روزمره-بندهای هفت و هشت-مورد توجه قرار بگیرد، به تدریج بخش چهارمی معلوم می‌گردد که مشغولیت‌ها، افکار، عقاید، حالات و خصلت‌هایی است که منفعت مادی یا معنوی برای انسان نداشته و در طول زندگی انسان همچون لایه‌هایی او را فرا گرفته و یا همچون رسوب‌هایی در او رسوخ کرده‌ است. شناخت این زوائد و مشغولیت‌ها، بالاترین مرحله برای درمان آنهاست و بخش عمده‌ای از درمان و پاک‌سازی با "شناخت اولیه و سپس عمیق" زوائد به اتمام می‌رسد و بخش دیگری از آن نیازمند برنامه‌های خاص خود است.

۱۰- در طول رمضان که برنامه اجرایی مذکور در حال انجام است، بهترین فرصت است که انسان مجموعه‌های مراقبه‌ای و هر چیز دیگری از این نوع را با این برنامه اجرائی هماهنگ کند. به عنوان مثال می‌توان برنامه نگارش را به همچون کاوشی عمیق در تحلیل و بررسی یافته‌ها و تجربیات رمضان به کار گرفته و یافته‌های نگارشی را از این طریق به بوته عمل و اجرا نزدیک نمود. همچنان که مخاطبه با قران و قرائت احادیث را می‌توان با این برنامه اجرایی هماهنگ نمود.

۱۱- در طول دوره‌های رساله عملیه، بحث‌های زیادی صورت گرفته که عموم آن‌ها به عنوان مقدمه‌ای برای عمل انسان در این رمضان مورد حاجت و محل رجوع است اما بعضی از آن‌ها ارتباط مستقیم‌تری با عمل در رمضان دارند. در این رابطه برنامه مخاطبه با قران دوشنبه گذشته -۱۴ اسفند- و دوشنبه آینده -۲۱ اسفند-بصورت مستقیم به این برنامه اجرایی اشاره دارد و دوستان لازم است آن دو را گوش دهند.