قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ (مومنون:۱)

رستگاری انسان امری پیچیده و تردید‌پذیر و مشکل نیست. بی‌تردید آن‌هایی که در مسیر ایمان هستند به نتیجه می‌رسند، در این نتیجه تردیدی نیست. "ایمان" راه سختی نیست که انسان، پیچیده و گرفتار و دچار کلافگی و سختی و دچار ابهامات شود. مشکلاتی که ما به طور طبیعی گرفتارشان هستیم، از بی‌توجهی انسان به مسیر روشن ایمان است. اگر انسان لحظه‌ای توجه کند، در همان لحظه رستگاری قطعی است.

ایمان، روشن و واضح است.

الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ (مومنون:۲)

آن لحظاتی که انسان به نماز می‌ایستد، لحظات اندکی که با زندگی روزمره‌اش تنازع و تناقض و تضادی ندارد. اگر همان لحظات را به‌درستی به نماز بایستد، به سرعت متوجه خدایی می‌شود که از رگ گردن به او نزدیک‌تر است، دیگر مشکل و سختی‌ای نیست. ایستادن به خشوع،خشوع در مقابل حقیقت بی‌نهایت. انسانی که در زندگی روزمره گرفتار است و این گرفتاری او را دچار تردید و ناراحتی و کلافگی و از خودبیگانگی و هزاران مشکل دیگر می‌کند، دقایق اندکی که به نماز می‌ایستد توجه‌اش را از این زندگی روزمره بیرون بیاورد و به خودش توجه کند و به آن حقیقت بی‌نهایتی که در درونش نهفته است.

وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ (مومنون:۳)

آن چیزی که در زندگی روزمره‌ی ما فراوان است نه فایده دنیایی دارد و نه فایده آخرتی، نه از آن استفاده می‌بریم و نه لذتی و نه کسی از آن بهره می‌برد و نه کسی دنبال آن است. اما مثل یک دور باطل و بیهوده و بی فایده حاضر نیستیم از آن دست برداریم. کنار گذاشتن آن هیچ ضرری به هیچ‌کسی و هیچ‌جایی نمی‌زند. نه در دنیا و نه در آخرت. تنها دلیل این رفتارها، عادت‌های بیهوده و باطل، تقلیدهای بی‌نتیجه، افکاری که انسان حاضر نیست آن‌ها را ترک کند، است. انسان فکر می‌کند زندگی همین است و همه‌ی چیزهای بی‌نتیجه‌ای که در زندگی ما پراکنده است و دست بردار از آن نیستیم.

وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ (مومنون:۴)

زکات پرداختن و دادن آن بخش اندکی از امکانات مادی، معنوی و هر چیزی که در این جهان داریم برای کسانی که اهل آن هستند، زکات به معنای حقیقی و کاملش است. آن بخش اندکی که هرگز ضرری به زندگی و به امکانات ما نمی‌زند و به آن چیزی که ما داریم هیچ خسارتی وارد نمی‌کند و پرداخت آن نه تنها خسارت وارد نمی‌کند بلکه روح و جسم و روان ما را پاک می‌کند و احساس راحتی، احساس لذت، لذت معنوی و بهترین احساس‌های زندگی را برای انسان به ارمغان می‌آورد. ما از این‌ها دوری نکنیم، انجام بدهیم، این زکات زندگیمان را پرداخت کنیم. این زکات در هر چیزی یک نوع است و هیچ ضرری به انسان نمی‌زند. نه ضرر مادی و نظر معنوی. بلکه امکان استفاده‌ی انسان از امکاناتش را بیشتر و کامل‌تر و تمام عیارتر می‌کند. چیزی به انسان می‌دهد که به طور طبیعی انسان به آن دسترسی ندارد، همچون پولی که بخشی از آن را به صدقه و زکات می‌دهد و این پول نه تنها برکت می‌کند بلکه احساسی از لذت و راحتی و گوارا بودن را ایجاد می‌کند و مصرف آن در درون انسان لذتی ایجاد می‌کند که قبلش امکان نداشته و این‌ها همه، اموری سهل و ساده است، ما هستیم که این را پیچیده و سخت می‌کنیم و با انواع مشکلات خودمان را می‌پیچانیم تا به این حقیقت توجه نکنیم. این پیچشی که نه استفاده دارد و نه لذتی و نه هیچ چیز دیگری. صرف عادت. صرف انکار و تردید و مشغولیت روزمره.

وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ (مومنون:۵)

حالتی از انسان زمانی که برای خود برنامه‌ریزی می‌کند، با دیگران قرار می‌گذارد، چیزهایی از آن‌ها دریافت می‌کند و پیمان‌هایی می‌بندد، این است که از ابتدا با آزادی، اختیار و آگاهی این توافق‌ها را انجام داده باشد، اما پس از آن خود را دچار تردید، گیجی یا سرگردانی نکند.

وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ (مومنون:۸)

انسان باید برنامه‌ی اندکی برای بخش کوچکی از زندگی روزمره‌اش داشته باشد برای محافظت و برنامه‌ریزی بر این امر حیاتی. برنامه‌ای که با نگاهی اندک با توجهی اندک انسان را به نتایج عادی می‌رساند و همه‌ی این‌ها اموری سهل و ساده است که ما خودمان آن را پیچیده کردیم و از آن فاصله گرفتیم. در صورتی که اگر کسی به این توجه کوچکی بکند و به این ایمان و مراحل عملی آن که در زندگی ما امری سهل و ساده است برسد و اگر این حداقل را رعایت کند، خداوند او را به مقام رستگاری می‌رساند. این رستگاری قطعی است خداوند با این عبارت بیان می‌کند:

قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ: رستگار شدن، تمام شده است. قطعی است.

أُولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ. الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيها خالِدُونَ (مومنون: ۱۰-۱۱)

در آینده و در باطن این جهان هم این‌ها کسایی هستند که فردوس، بهشت برین، برای این‌ها ساخته شده و این تردید انسان تردیدی بیهوده است، تردیدی است که برای خودش ایجاد می‌کند وگرنه لحظه‌ای به گذشته‌ی خودش نگاه کند که چگونه خلق شده: وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِينٍ. ثُمَّ جَعَلْناهُ نُطْفَةً فِي قَرارٍ مَكِينٍ (مومنون:۱۲-۱۳).

خلقت انسانی که از چکیده‌ای از گل، از اندکی از گل او را آفریده و نطفه کرده و در یک قرارگاه استوار گذشته و این مراحل مختلف طی شده تا این نطفه تبدیل به چیزهای دیگر شده، گوشت و استخوان بر آن آمده و خلق دیگری برایش ایجاد شده و این مقام «احسن‌الخالقین» خداوند به کمکش آمده و همه‌ی زندگی انسان این گونه است.

وَ لَقَدْ خَلَقْنا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرائِقَ وَ ما كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غافِلِينَ (مومنون:۱۷)

هفت آسمان را بالای سر شما ایجاد کردیم، این خداوند چگونه ممکن است که از خلقش غافل شود؟! همه‌ی چیزهایی که هست و همه‌ی برنامه‌ها برای این است که انسان بداند این رستگاری در دست و مُشت اوست و سخت و طاقت فرسا نیست، راحت و آسوده است. این ما هستیم که آن را برای خودمان سخت و طاقت‌فرسا می‌کنیم، به دلیل تردید‌ها، انتظارهای غلط، انحراف‌های بی‌دلیل، اعمال لغو بی‌حاصل، توجه کردن به چیزهایی که نتیجه‌ای برایمان ندارد، پرداخت نکردن اندکی از آن امکانات عظیمی که خداوند به ما داده در جهتی که آن جهت ما را کامل‌تر می‌کند و امکانات ما را بیشتر می‌کند و ما پیوسته در این تردید و ابهام و سختی هستیم و این سختی "کار خودمان" است. این تردید "نتیجه‌ی اعمال خودمان" است و هیچ چیزی غیر از این وجود ندارد.