تمايز و تفاوتى كه انسان، در حوادث هستى و زندگى خود مى بيند و بعضى را از جانب خدا و بعضى از جانب شيطانى مى بيند، يا هر نوع تمايز ديگرى كه انسان بنابر انديشه ى خودش در حوادث جهان قائل مى شود، اساس و اعتبارى ندارد!
در آيه اشاره به يك تمايز خاصى شده كه مشكلات را ناشى از ورود انسان در جرگه مكاتبى كه هدف آنها تغيير در زندگى انسانى است؛ مثل پيامبر اسلام(ص) مى داند. در جواب مى فرمايد كه همه چيز در مجموعه كائنات حل است و تفاوتى بين آنها نيست؛ جهان از يك منتظم عقلانى برخوردار است كه هدف از آن منتظم تغيير انسان در جهت هدفى است كه خودش خواسته است و هيچ اجبار و اكراهى از بيرون به انسان تحميل نمى گردد.
وقتى انسان در اين جهان وارد مى شود، انتخابى دارد و انتخابهايى و هر روز انتخابهايى ديگر ... مشكلات ناشى از تضاد بين انتخاب هاى روزمره با انتخاب بنيادين انسان است؛ انتخاب بنيادينى كه از اساس و در حاق واقع كرده است و بر آن استوار است و انتهابهاى روزمره اى كه بيشتر ناشى از غفلت و مشغوليت و سرگرمى است.
جهان در يك طراحى واحد ساخته شده و همه چيز از خداوند است. خداوند موجودى در كنار ساير موجودات و اربابى در آسمان نيست، رب النوعى حاكم بر مقدرات انسان نيست كه انسان را مجبور كند؛ بلكه لب و حقيقت هستى است و آن مفهوم بينهايتى است كه از رگ گردن به ما نزديكتر است و ما متحد با همه ى جهان و مظهرى از آن الوهيت هستيم؛ اين معناى خليفه الله است.
انتخابهايى كه مى كنيم در زندگيمان سارى و جارى مى شود و جهان در جهت اين انتخابها مهندسى مى كند و مانند صفحه ى شطرنجى است كه در مقابل ما باز است و بازى ما با بازى او تركيب مى شود و تقديرات ما را رقم مى زند.
تقدير و حكمتى وراى اين نيست، جز حكمت براى رسيدن ما به آن انتخابهاى اساسى كه كرديم. تناقض و تضادى كه بين انتخابهاى ما موجود است، براى ما دردسر مى شود و ما بعضى رو به خود نسبت مى دهيم برخى رو به شيطان، برخى رو به جهان و برخى به خداوند! اما هيچ چيز نيست مگر گردونه ى واحد هستى كه همه ى اين گردونه به انتخاب ما به حركت در مى آيد و چيزى نيست جز تصوير انتخابهاى ما.
اما ما پيوسته سعى مى كنيم، جهان را به نوع ديگرى فرض كنيم، براى اينكه بخشى از مسئوليت خود در اين جهان را بر گردن ديگرى اندازيم تا بار تقصيراتمان كمتر شود و امكان يابيم كه براى آينده، كمتر حركت كنيم و در اين گردونه اى كه گرفتاريم همچون ذره اى كه در چرخ آسياب مى گردد بگرديم و تغييرى نكنيم و اراده و همت بخرج ندهيم! اما اين توهمى بيش نيست.
كلٌ من عندالله؛ همه چيز از جانب خداست و خداوندى كه از رگ گردن به ما نزدیک تر است، جهان را در اختیار و در خدمت ما قرار داده است و اراده ما را بر جهان جاری كرده است و گردونه نيز چيزى جز انتخاب و عكس العمل زندگى ما نيست...
